Czym jest system MES?

System MES to oprogramowanie do zarządzania produkcją. Służy do obsługi i nadzoru procesów w zakładach produkcyjnych. System wykorzystuje elementy automatyki, urządzenia elektroniczne, aplikacje i innowacyjne technologie. Zapewnia maksymalną wydajność przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów. Najlepiej sprawdza się razem z systemem CMMS, który służy do zarządzania Utrzymaniem Ruchu.

Oprogramowanie MES dostarcza dane do kompleksowej analizy zarządzania procesami produkcyjnymi w przedsiębiorstwie dzięki integracji z systemami ERP, WMS i CMMS. Systemy MES i CMMS zbierają dane na temat całości pracy parku maszynowego. Pozwala to w czasie rzeczywistym uzyskiwać realne dane na temat produkcji i mieć możliwość szybkiej reakcji na występujące zdarzenia. Dzięki takim działaniom udaje się pozyskiwać informacje pod kątem procesów w zakładach produkcyjnych, aby potem przenieść to na obszar biznesowy. dane na temat całości pracy parku maszyn

Ważne jest również, jak zagadnienie systemów MES tłumaczy organizacja Manufacturing Enterprise Solutions Association (MESA) International, ponieważ to ona stworzyła oficjalną definicję tego pojęcia. Według niej „podstawowym zadaniem systemów MES jest dostarczenie danych, które umożliwią zoptymalizowanie procesu produkcji. Rozpoczynając ten proces od złożenia zamówienia przez klienta, a kończąc na dostarczeniu mu gotowych produktów”.

Charakterystyka systemów MES

W literaturze wyodrębnia się cztery najważniejsze poziomy związane z systemami MES. Najwyższy z nich to tematyka zagadnień biznesowych, czyli głównie tych związanych z logistyką i planowaniem. To na tym etapie wykorzystuje się najczęściej systemy ERP, czyli systemy do zarządzania zasobami przedsiębiorstwa.

Po przejściu do niższych poziomów można zauważyć, że są one związane z produkcją, której głównym zadaniem jest sterowanie procesami i sprawowanie kontroli nad nimi. Tutaj mamy do czynienia z oprogramowaniem maszyn, różnymi sterownikami, komputerami i tzw. systemami SCADA, które odpowiadają za gromadzenie wszelkich informacji na temat procesów odbywających się w czasie samej produkcji.

Wyjaśniając relację zachodzącą pomiędzy poszczególnymi warstwami funkcjonowania przedsiębiorstwa, można powiedzieć, że system MES to pośrednik, który znajduje się między warstwą produkcyjną a biznesową. Jego zadaniem może być przetwarzanie informacji zebranych przez system SCADA, aby potem przekazać je do systemu ERP.

Decyzja o wprowadzeniu systemu MES powinna opierać się na skrupulatnej analizie stanu przedsiębiorstwa i przebiegu produkcji. Te czynności są kluczowe, ponieważ pozwalają ocenić, które z procesów w firmie naprawdę potrzebują optymalizacji. Jeżeli zależy ci jednak na dziale utrzymania ruchu, to lepiej skupić się na doborze odpowiedniego systemu CMMS. MES i CMMS to dwa uzupełniające się systemy i ich połączenie realizowane jest przez API (wymianę danych).

Zastosowanie systemów MES

Według MESA International najważniejsze obszary, w których można wykorzystywać system MES to:

• Zarządzanie produkcją

– system ciągle monitoruje procesy produkcji, a także właściwe reakcje na występujące w nich zmiany. Pod kątem praktycznym pozwala to na szybsze podejmowanie decyzji i usuwanie problemów, które powstały przez błędy pracowników.

• Śledzenie produkcji

– system monitoruje i zapisuje w bazie danych informacje np. o wykonaniu zadań, do których zostali oddelegowani konkretni pracownicy, dostawcy, czy ilości wykorzystanych surowców. Wszystkie te informacje umożliwiają prześledzenie całego procesu powstawania konkretnej partii towaru.

• Podział zadań produkcyjnych

– służy do ustalania podziału pracy, którą trzeba rozdzielić pomiędzy różnymi działami produkcyjnymi przedsiębiorstwa. System MES pozwala na zarządzanie zasobami ludzkimi, gromadząc informacje o pracownikach, o tym gdzie obecnie się znajdują, czy jakie obecnie zadania wykonują. Oprogramowanie pozwala sprawdzić także takie aspekty pracy jak wydajność i koszty pracy konkretnych pracowników.

• Zarządzanie jakością

– podstawowym zadaniem tej funkcji jest przechwycenie odchyleń parametrów produktów od wyznaczonych wartości, w celu zdiagnozowania powodów rozbieżności jakościowej produktów.

• Gromadzenie i wykorzystanie danych

– tutaj przydają się systemy SCADA i bazy danych np. w chmurze. Podczas produkcji należy zbierać i zapisywać dane dotyczące jej przebiegu. Mowa tutaj np. o parametrach produktów, statusach zamówień, czy ogólnym stanie maszyn. W wyniku tych czynności pracownicy produkcji, a także kadra zarządzająca, mogą uzyskać skrupulatne raporty. Pozwala to wyciągnąć wnioski i wykonywać czynności, które mają za zadanie optymalizację produkcji.

• Zarządzanie obiegiem dokumentów

– pozwala kontrolować przepływ danych dotyczących np. instrukcji schematów, wytycznych, czy harmonogramów wykonania zleceń. Pomiędzy odrębnymi działami, a także pracownikami firmy.

• Zarządzanie podziałem zasobów

– system umożliwia pozyskiwanie danych, które dotyczą np. stanu maszyn i materiałów, a także dokumentów, które są wymagane do wykonania wytyczonych działań produkcyjnych. Umożliwia to sprawne i szybkie sprawdzenie np. dostępności surowca w magazynie.

• Kierowanie utrzymaniem produkcji

– tutaj lepiej jednak wykorzystać system CMMS. Pozwala on zebrać informacje dotyczące wyposażenia hali produkcyjnej, przebiegu dotychczasowych konserwacji, a także efektów kontroli. Każda z tych informacji jest bezpośrednią pomocą podczas planowania i działania w ramach prac serwisowych, modernizacyjnych i konserwacyjnych.

Podsumowanie

Obecnie panuje niezwykła konkurencja w każdym sektorze gospodarki. Wobec tego każda metoda pozwalająca osiągnąć przewagę w danej branży jest bezcenna. W takiej sytuacji prawidłowo dobrany i sprawnie wprowadzony system MES umożliwia zbudowanie oczekiwanego efektu biznesowego. Dotyczy to jednocześnie powiększenia wydajności produkcji, wzrostu jakości produkcji, ograniczenia jej kosztów oraz dostosowania produkcji do aktualnych przepisów.