Składowanie części zamiennych do maszyn i urządzeń dla utrzymania ruchu

Wyobraźmy sobie nowoczesną fabrykę samochodów w Poznaniu, gdzie każdego dnia z linii produkcyjnej zjeżdża 1000 pojazdów. Ta fabryka to skomplikowany organizm, niczym precyzyjny mechanizm szwajcarskiego zegarka. Każdy element, od robota spawalniczego po czujnik kontroli jakości, musi działać bezbłędnie. Co jednak, gdy nagle kluczowy siłownik pneumatyczny w linii montażowej odmówi posłuszeństwa? Produkcja staje, a straty sięgają 100 000 złotych za każdą godzinę przestoju.

W takiej sytuacji kluczowe znaczenie ma efektywne zarządzanie częściami zamiennymi. Podobnie jak doświadczony mechanik Formuły 1 musi błyskawicznie wymienić oponę podczas pit stopu, tak zespół utrzymania ruchu w fabryce musi natychmiast zlokalizować i zamontować niezbędną część. Tu właśnie nieoceniony okazuje się dobrze zorganizowany magazyn części zamiennych.

W tym artykule przyjrzymy się, jak nowoczesne systemy CMMS rewolucjonizują proces składowania i zarządzania częściami zamiennymi, na przykładzie rzeczywistych wdrożeń w polskich zakładach przemysłowych.

Rola magazynu części zamiennych w utrzymaniu ruchu

Magazyn części zamiennych to serce działu utrzymania ruchu. W fabryce opon w Olsztynie, gdzie produkuje się 30 000 opon dziennie, magazyn mieści ponad 15 000 unikalnych części – od mikroskopijnych uszczelnień po wielkie formy do wulkanizacji. Efektywne zarządzanie tym arsenałem ma bezpośredni wpływ na to, czy fabryka utrzyma swoją ogromną wydajność.

W nowoczesnym magazynie czas lokalizacji potrzebnej części nie powinien przekraczać 3 minut. Osiągnięcie tego celu wymaga precyzyjnej kategoryzacji i oznakowania. Na przykład, w zakładach produkcji AGD we Wrocławiu wprowadzono system kodów QR. Pracownik skanuje kod smartfonem, natychmiast otrzymując informację o lokalizacji części i jej dostępności.

Monitorowanie poziomu zapasów to kolejny kluczowy aspekt. Historia z niewielką śrubką, która zatrzymała produkcję, nie jest odosobniona. W fabryce mebli w Swarzędzu brak specjalistycznego łożyska o wartości 200 zł spowodował 4-godzinny przestój linii produkcyjnej, generując straty rzędu 50 000 zł. To dobitnie pokazuje, jak istotna jest dostępność każdego, nawet pozornie nieznaczącego elementu.

Wyzwania związane z zarządzaniem magazynem części zamiennych

Zarządzanie magazynem części zamiennych niesie ze sobą liczne wyzwania. Jednym z najważniejszych jest utrzymanie optymalnego poziomu zapasów. Zbyt niski może prowadzić do przestojów w produkcji, a zbyt wysoki może generować niepotrzebne koszty związane z magazynowaniem i zamrożeniem kapitału. Przykładem jest jedna firma motoryzacyjna, która miała problem z opróżnieniem nadmiernych zapasów części zamiennych do samochodów określonych modeli, które już dawno wyszły z produkcji.

Kolejną problemem jest zarządzanie żywotnością części zamiennych. W niektórych przypadkach części te mają określony termin przydatności, po którym tracą swoje właściwości, co może prowadzić do ich nieprzydatności w momencie, gdy są najbardziej potrzebne. Na ten aspekt też musimy zwracać uwagę aby nie narazić się na niepotrzebne przestoje w związku z brakiem części.

Znaczenie systemów CMMS w zarządzaniu częściami zamiennymi

Systemy CMMS odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu częściami zamiennymi wspierając zarządzanie utrzymaniem ruchu poprzez automatyzację wielu procesów, w tym zarządzanie magazynem części zamiennych. Umożliwiają śledzenie poziomu zapasów w czasie rzeczywistym, co pozwala na bieżąco monitorować, które części są na wyczerpaniu i wymagają uzupełnienia. Można prowadzić rejestr części zamiennych różnych marek i dostawców, jak np.: Bosch katalog części zamiennych w CMMS.

Automatyzacja procesu zamawiania części zamiennych w Elektrowni Bełchatów, wykorzystująca zaawansowany system CMMS, zminimalizowała ryzyko ludzkiego błędu. W rezultacie, w 2024 roku odnotowano 30% mniej przypadków braku kluczowych komponentów w porównaniu z rokiem poprzednim.

W zakładach farmaceutycznych Polpharma w Starogardzie Gdańskim, analiza historii zużycia części w systemie CMMS pozwoliła na precyzyjne prognozowanie potrzeb. Dzięki temu w pierwszym kwartale 2024 roku udało się zredukować koszty utrzymania zapasów o 18% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego.

Praktyczne korzyści z wdrożenia CMMS

 Wdrożenie systemu CMMS przynosi liczne korzyści, które przekładają się na poprawę efektywności zarządzania magazynem części zamiennych:

• Redukcja kosztów związanych z utrzymaniem wysokiego poziomu zapasów: Predykcyjne utrzymanie ruchu pozwala na lepsze planowanie zapotrzebowania na części i unikanie zbędnych zamówień.
• Katalog części zamiennych zwiększenie przejrzystości i kontroli nad magazynem części zamiennych Pozwala na śledzenie każdej części od momentu jej zakupu aż do momentu zużycia, co zapewnia pełną kontrolę nad przepływem materiałów w magazynie. Możemy szybko zidentyfikować i wyeliminować ewentualne nieprawidłowości, które mogłyby prowadzić do przestojów produkcji.
• Wspieranie procesów decyzyjnych w zarządzaniu UR: Otrzymujemy cenne informacje, które pozwalają na optymalizację procesów magazynowania i serwisowania maszyn. Na przykład, analiza danych może wskazać, które części są najczęściej wykorzystywane, co pozwala na lepsze planowanie zakupów i optymalizację stanów magazynowych.

System CMMS QRmaint – interfejs zgłaszania usterek (smartphone) i zarządzania magayznem części zamiennych (tablet).

Automatyzacja magazynu części zamiennych

Urządzenia takie jak regały przesuwne czy automatyczne systemy magazynowe, pozwalają na lepsze wykorzystanie przestrzeni magazynowej i szybszy dostęp do części. Jest to szczególnie popularne w istniejących halach produkcyjnych gdzie nie mamy miejsca lub go nie przewidziano dla ciągle rozbudowanych magazynów części zamiennych. Ten typ rozwiązania zwiększają efektywność magazynu, skracając czas potrzebny na pobranie części i redukując ryzyko błędów. W mojej karierze zawodowej spotkałem się z systemem KARDEX SHUTTLE, czyli systemu automatycznego przechowywania i wyszukiwania. Regał składa się z pionowej wieży, która zawiera półki do przechowywania różnych rzeczy potrzebnych w UR. Po każdym pobraniu np. wyłącznika nadprądowego EATON C16/1  trzeba było zrobić zdjęcie tego artykułu ze stanu „-1” aby pobrać kolejną rzecz. Zdjęcie ze stanu kabli np. 3G1,5 wykonywało się automatycznie poprzez pomiar wagi tego co jest w danej półce. Wszystkie te informacje trafiały do działu zakupów aby w międzyczasie można było uzupełnić stan minimalny.

Zdj.1 Regał KARDEX SHUTTLE opierający się na koncepcji „towar do operatora”

Wpływ CMMS na współpracę z dostawcami

Systemy CMMS mogą również wspierać zarządzanie relacjami z dostawcami części zamiennych. Dzięki zintegrowanym funkcjom, system pozwala na automatyzację procesu zamawiania części, co może prowadzić do zacieśnienia współpracy z kluczowymi dostawcami.

Magazyn konsygnacyjny, będący jednym z elementów wspieranych przez CMMS, pozwala na optymalizację zarządzania zapasami poprzez przeniesienie części ryzyka na dostawcę . Dostawca w takim modelu dostarcza części do magazynu, ale pozostają one jego własnością do momentu, gdy zostaną użyte przez przedsiębiorstwo. Dzięki temu firma może minimalizować koszty związane z utrzymywaniem zapasów, jednocześnie zapewniając dostępność potrzebnych komponentów.

Wnioski

Zarządzanie magazynem części zamiennych jest kluczowym elementem utrzymania ruchu w każdym przedsiębiorstwie produkcyjnym. Skuteczne zarządzanie tym obszarem wymaga nie tylko odpowiedniej organizacji przestrzeni magazynowej i monitorowania poziomu zapasów, ale również wsparcia ze strony zaawansowanych narzędzi informatycznych, takich jak systemy CMMS.

Tego typu systemy pozwalają na automatyzację i optymalizację wielu procesów związanych z magazynowaniem części zamiennych, co przekłada się na redukcję kosztów, zwiększenie efektywności operacyjnej oraz minimalizację ryzyka przestojów produkcji. Dzięki nim możliwe jest lepsze planowanie zapotrzebowania na części, automatyzacja zamówień oraz pełna kontrola nad przepływem materiałów w magazynie. W efekcie, przedsiębiorstwa, które decydują się na wdrożenie tego typu systemów, zyskują znaczną przewagę konkurencyjną na rynku, zapewniając ciągłość produkcji i optymalizując koszty związane z utrzymaniem ruchu.

Chcesz dowiedzieć się więcej o zarządzaniu magazynem części zamiennych dla utrzymania ruchu? Chcesz zobaczyć, jak system CMMS poprawia wydajność działów UR? Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci znaleźć rozwiązanie lub wypróbuj nasz system CMMS bezpośrednio przez 14 dni.

Grzegorz Cybula

Absolwent Politechniki Gdańskiej, automatyk z ponad 12-letnim doświadczeniem i licencjonowany programista SIEMENS, zawodowo aktywny jako inżynier projektu i projektant systemów automatyki.