29.04.2025
Automatyzacja produkcji a rola utrzymania ruchu
Automatyzacja produkcji to motyw przewodni ostatnich dekad rozwoju przemysłu. Działania z tego zakresu stały się jednocześnie kluczowym elementem strategii wielu przedsiębiorstw należących do tego sektora – dzięki nim można zwiększyć wydajność, precyzję produkcji i konkurencyjność na rynku. W kontekście rosnącego wykorzystania zaawansowanych systemów automatyki, robotyki i technologii informacyjnych rośnie jednak także rola utrzymania ruchu – aby zapewnić ciągłość i efektywność produkcji, warto postawić na nowoczesne rozwiązania, takie jak systemy CMMS.
Spis treści
Zmiany w obszarze utrzymania ruchu w kontekście automatyzacji przemysłu
Nie ma wątpliwości, że automatyzacja daje wiele korzyści w przemyśle – od poprawy efektywności działań, poprzez zwiększenie powtarzalności i standardu wykonania produktów, aż po redukcję kosztów operacyjnych. Należy przy tym także podkreślić transformację roli utrzymania ruchu. Jeszcze stosunkowo niedawno dominowało podejście reaktywne, oparte na rozwiązywaniu awarii po fakcie – dzięki nowym technologiom możliwe jest jednak skuteczne zarządzanie niezawodnością maszyn i systemów sterowania w sposób proaktywny. Potrzeba stosowania takich metod konserwacji wiąże się też z wysokim wykorzystaniem automatyzacji w liniach produkcyjnych, w których roboty, sterowniki PLC i inteligentne systemy zarządzają niemal każdą częścią procesu. Z tego względu potrzebne są nie tylko zaawansowane strategie utrzymania ruchu, lecz także efektywne sposoby planowania działań. W tym kontekście kluczową rolę odgrywają systemy CMMS (Computerized Maintenance Management Systems – systemy skomputeryzowanego zarządzania ruchem), które pozwalają na skuteczne zarządzanie danymi technicznymi, planowanie harmonogramów serwisowych i analizowanie awarii.
Znaczenie utrzymania ruchu w nowoczesnym przemyśle
Warto mieć na uwadze, że w tradycyjnych zakładach przemysłowych utrzymanie ruchu koncentrowało się głównie na interwencjach serwisowych i doraźnym usuwaniu awarii. Takie podejście nie jest jednak wystarczające w nowoczesnych, zautomatyzowanych systemach produkcyjnych. W takim środowisku każde zatrzymanie maszyny może skutkować przestojem w produkcji, a co za tym idzie – poważnymi konsekwencjami finansowymi. Należy wziąć pod uwagę ryzyko, że awaria jednego z robotów może powodować efekt domina, zatrzymując kolejne etapy produkcji i prowadząc do opóźnień w dostawach. W takiej sytuacji efektywne utrzymanie ruchu nie ogranicza się już do reagowania na awarie – istotną rolę odgrywają zadania takie jak strategiczne planowanie przeglądów, analiza danych dotyczących stanu technicznego maszyn i wdrażanie predykcyjnych metod konserwacji.
Automatyzacja a utrzymania ruchu – wyzwania
Choć wdrożenie nowoczesnych systemów automatyki niewątpliwie przynosi szereg korzyści, oznacza to także, że zespoły zajmujące się utrzymaniem ruchu muszą mierzyć się z pewnymi nowymi wyzwaniami. Jednym z nich są zmiany dotyczące kompetencji techników – w przeciwieństwie do tradycyjnych metod konserwacji, które skupiały się niemal wyłącznie na mechanicznych komponentach maszyn, obecnie działania utrzymania ruchu obejmują również diagnostykę układów elektronicznych, oprogramowania i zaawansowanych systemów sterowania.
Do tego dochodzi też problem integracji różnych technologii pochodzących od różnych dostawców. Rzadko zdarza się, by zakład korzystał z rozwiązań wyłącznie jednego producenta – procesy produkcji mogą być realizowane np. z użyciem robotów przemysłowych jednej marki i sterowników PLC innej firmy. W takich warunkach trudniej jednak opracować jednolity system zarządzania konserwacją, a jego brak może prowadzić do opóźnień w reakcjach serwisowych, błędnych diagnoz czy nieefektywnego wykorzystania zasobów. Kolejnym ważnym wyzwaniem jest też niedobór specjalistów – skuteczne utrzymanie ruchu w dobie automatyzacji wymaga zatrudnienia wysoko wykwalifikowanej kadry technicznej, która potrafi nie tylko diagnozować usterki mechaniczne, lecz także analizować dane generowane przez systemy IoT, interpretować alerty z czujników i wdrażać oprogramowanie zarządzające utrzymaniem ruchu.
Rola systemów CMMS w odpowiedzi na wyzwania utrzymania ruchu w zautomatyzowanym zakładzie
Rosnąca automatyzacja przemysłu to zarówno znacząca poprawa różnych aspektów działania przedsiębiorstw produkcyjnych, jak i kilka nowych wyzwań wraz z potrzebą dostosowania działania innych obszarów funkcjonowania zakładu. Polecanym sposobem na radzenie sobie z tymi rozwiązaniami są systemy CMMS – z oprogramowaniem tego rodzaju można liczyć na pełną kontrolę nad infrastrukturą techniczną, co pozwala wyeliminować różne potencjalne problemy związane z utrzymaniem ruchu w zautomatyzowanym zakładzie.
Jakie funkcje oferuje CMMS? Jedną z najważniejszych jest centralizacja informacji o stanie maszyn, wraz z pobieraniem danych z czujników IoT. Z ich wykorzystaniem system pozwala na bieżąco monitorować parametry techniczne, które mogą obejmować np. temperaturę, wibrację czy zużycie energii – zależnie od specyfiki danego urządzenia. Na podstawie tych danych oprogramowanie może następnie generować zalecenia dotyczące działań konserwacyjnych, tym samym eliminując potrzebę ręcznego zarządzania stanem maszyn.
Kolejną istotną funkcjonalnością jest automatyczne harmonogramowanie konserwacji. W środowisku zautomatyzowanej produkcji każda maszyna powinna mieć określony cykl pracy, który należy uwzględnić podczas planowania działań serwisowych. CMMS może analizować aktualne obciążenie maszyn wraz z ich krytycznością dla procesu produkcyjnego, by przygotować w pełni zoptymalizowane harmonogramy przeglądów. Dzięki temu konserwacja odbywa się w odpowiednich momentach, np. przy mniejszym obciążeniu linii produkcyjnych.
CMMS w utrzymaniu ruchu, czyli minimalizacja przestojów i optymalizacja kosztów
Warto mieć na uwadze, że przestoje w zautomatyzowanej produkcji generują ogromne koszty. Nawet pojedyncza godzina przerwy w procesie może oznaczać znaczące straty dla przedsiębiorstwa – aby je zminimalizować, warto wdrożyć strategię konserwacji predykcyjnej z wykorzystaniem systemu CMMS. To znacząca zmiana wobec tradycyjnego modelu konserwacji, w ramach którego maszyny są serwisowane według ustalonego harmonogramu – niezależnie od ich rzeczywistego stanu technicznego. CMMS, dzięki wykorzystaniu danych z czujników IoT, umożliwia zamiast tego dokładne określenie momentu, w którym dana maszyna wymaga przeglądu. To podstawa predykcyjnego utrzymania ruchu – w ten sposób można uniknąć zarówno zbędnych interwencji serwisowych, jak i nagłych awarii mogących powodować przestoje.
Dodatkowo należy podkreślić, że optymalizacja kosztów to kolejny obszar, w którym systemy CMMS odgrywają ważną rolę. Odpowiednie zarządzanie częściami zamiennymi wraz z eliminacją nadmiernych kosztów związanych z niepotrzebnymi przeglądami stanowią zatem realną szansę na obniżenie wydatków związanych z utrzymaniem ruchu. Do tego dochodzi też lepsza organizacja pracy zespołów technicznych, które dzięki CMMS zyskują wgląd zarówno w aktualny stan maszyn, jak i planowane działania konserwacyjne lub serwisowe.
Integracja CMMS z innymi systemami – pełna kontrola operacyjna w zautomatyzowanym środowisku przemysłowym
Aby móc w pełni wykorzystać potencjał systemów CMMS w zautomatyzowanej produkcji, coraz więcej zakładów decyduje się także na zintegrowanie oprogramowania tego typu z innymi systemami zarządzania. Zależnie od potrzeb danego przedsiębiorstwa mogą to być rozwiązania takie jak ERP (Enterprise Resource Planning), MES (Manufacturing Execution System) czy SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition). Każdy z tych systemów skupia się na innych obszarach powiązanych z produkcją, przez co stawia także inne wyzwania dotyczące integracji. W każdym przypadku jednak połączenie tych technologii pozwala na stworzenie kompleksowego, wydajnego środowiska zarządzania operacjami produkcyjnymi, w którym rzetelne dane z różnych obszarów są dostępne w czasie rzeczywistym.
Poprzez integrację CMMS z ERP można osiągnąć większą efektywność zarządzania zasobami przedsiębiorstwa, w tym zakupami części zamiennych czy analizą kosztów utrzymania ruchu. Połączenie z systemami MES umożliwia natomiast dynamiczne dostosowywanie harmonogramów konserwacyjnych na podstawie rzeczywistego obciążenia maszyn i charakterystyki cykli produkcyjnych. SCADA zapewnia z kolei bieżący, scentralizowany monitoring parametrów pracy urządzeń – wszelkie odchylenia od normy mogą następnie automatycznie generować zlecenia w systemie CMMS.
Przyszłość utrzymania ruchu w automatyzacji produkcji
Poziom zaawansowania automatyzacji wciąż rośnie – aktualnie największy rozwój można zauważyć w obszarze AI, algorytmów uczenia maszynowego i inteligentnych czujników. W efekcie rośnie także znaczenie systemów CMMS w zarządzaniu utrzymaniem ruchu. Przyszłość takich rozwiązań prawdopodobnie skupi się na pełnej integracji z systemami ERP, MES czy platformami IoT, umożliwiając jeszcze bardziej precyzyjne monitorowanie pracy maszyn i dostosowywanie harmonogramów konserwacyjnych.
Nowoczesna automatyzacja i utrzymanie ruchu
Automatyzacja produkcji już od dawna zmienia sposób funkcjonowania przemysłu, pociągając za sobą także zmiany w roli utrzymania ruchu. W nowoczesnych zakładach przemysłowych skuteczne zarządzanie konserwacją nie jest już wyłącznie kwestią reagowania na awarie – to złożony, strategiczny proces o kluczowym znaczeniu dla ciągłości i efektywności produkcji. Podstawą tego procesu powinien być solidny system CMMS – zapraszamy do kontaktu z przedstawicielami QRmaint, by dowiedzieć się więcej.